OS BASES NITROGENADAS

 As nucleobases, tamén coñecidas en bioquímica como bases nitrogenadas ou a miúdo simplemente bases, son compostos biolóxicos que conteñen nitróxeno que forman os nucleósidos, que á súa vez son compoñentes dos nucleótidos, con todos estes monómeros que constitúen os bloques de construción básicos de ácidos nucleicos. A capacidade das nucleobases para formar pares de bases e para amontoarse unha sobre outra conduce directamente a estruturas helicoidales de cadea longa como o ácido ribonucleico (ARN) e o ácido desoxirribonucleico (ADN).

Cinco nucleobases: adenina (A), citosina (C), guanina (G), timina (T) e uracilo (U) denomínanse primarias ou canónicas. Funcionan como as unidades fundamentais do código xenético, son as bases , A,G,C,T que se atopan no ADN, mentres que , ,  y  se atopan no ARN. A timina e o uracilo son idénticos, agás que T inclúe un grupo metilo do que carece U.

A adenina e a guanina teñen unha estrutura esquelética de anel fusionado derivada da purina, polo que se denominan bases de purina. De maneira similar, a estrutura de anel simple da citosina, uracilo e timina derívase da pirimidina, polo que esas tres basees denomínanse bases de pirimidina. Cada un dos pares de bases nun ADN típico de dobre hélice comprende unha purina e unha pirimidina: unha A emparellada cunha T ou C emparellada cunha G.

 Estes pares de purina-pirimidina, que se denominan complementos da base, conectan as dúas cadeas da hélice e a miúdo compáranse cos banzos dunha escaleira. O emparellamento de purinas e pirimidinas pode resultar, en parte, de restricións dimensionales, xa que esta combinación permite unha xeometría de ancho constante para a hélice espiral do ADN. Os emparellamentos A-T e C-G funcionan para formar ligazóns de hidróxeno dobres ou triplos entre os grupos amina e carbonilo nas bases complementarias.

En agosto de 2011, un informe baseado en estudos da NASA sobre meteoritos suxeriu que nucleobases como adenina, guanina, xantina, hipoxantina, purina, 2,6-diaminopurina e 6,8-diaminopurina poden formarse no espazo exterior e na terra.1​2​3​

A orixe do termo basee reflicte as propiedades químicas destes compostos nas reaccións acedo-base, pero esas propiedades non son especialmente importantes para comprender a maioría das funcións biolóxicas das nucleobases.